Nederland leverde het luchtverdedigings- en commandofregat Zr.Ms. De Ruyter voor een Europese missie in de Straat van Hormuz. Aan boord zaten ruim 200 militairen. Zij zijn tot juni 2020 in het gebied gebleven.
Er zijn er geen incidenten geweest. Door de coronacrisis verliep de uitzending voor de bemanning wel anders dan normaal. Bij havenbezoeken bleef het contact tot het minimum beperkt. De bemanning mocht niet van het schip af.
Monitoren, identificeren en registreren
Nederland droeg bij aan het in kaart brengen van de maritieme veiligheidssituatie in het zeegebied. Dat betekende de scheepvaart monitoren, identificeren en registreren. Dat gebeurde met het blote oog, maar ook met geavanceerde sensoren aan boord van het fregat en de boordhelikopter.
De Straat van Hormuz is erg belangrijk voor de economie, ook die van Nederland. Het is voor schepen namelijk de enige route om olie uit de Golfregio wereldwijd te transporteren.
Europese missie
De missie heet officieel European-led Maritime Awareness in the Strait of Hormuz (EMASOH). Binnen deze door Frankrijk geleide missie werkte het Nederlandse fregat samen met een Frans fregat en patrouillevliegtuig. Ook België, Denemarken, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Italië en Portugal ondersteunen de missie.
Militair en diplomatiek de-escaleren
Met de missie willen de Europese landen incidenten op zee voorkomen. Vorig jaar vonden in de regio nog ernstige incidenten plaats. Daarbij raakten 6 olietankers zwaar beschadigd en werden er 2 vastgehouden. De-escalerend optreden moet de regionale spanningen wegnemen.
Naast de militaire aanwezigheid loopt in de missie een diplomatiek spoor om belanghebbenden in de regio te laten praten en samenwerken. Alles met als doel om de maritieme veiligheid in de regio te garanderen en daarmee ook de Nederlandse economische belangen te ondersteunen.
Hoofdkwartier in Abu Dhabi
De missie wordt aangestuurd vanuit een hoofdkwartier in de Verenigde Arabische Emiraten. Ook 4 Nederlandse stafofficieren werkten binnen dit Frans-geleide hoofdkwartier in Abu Dhabi. Zij waren betrokken bij operatiën, inlichtingen, logistiek en als juridisch adviseur.
Ruim 200 militairen
Zr.Ms. De Ruyter is een luchtverdedigings- en commandofregat met ruim 200 militairen aan boord. Hoewel de militaire aanwezigheid alleen al kwaadwillenden moet afschrikken beschikt het fregat over middelen tegen eventuele dreiging. Het heeft een NH90-maritieme gevechtshelikopter aan boord en gebruikt een zeer moderne SMART-L-radar. De bewapening bestaat uit een 127mm-kanon, een snelvuurkanon, torpedo’s, geleide wapens tegen vliegtuigen en raketten en raketten tegen schepen.
“Het is een missie die ons past als Nederland”
Waarom deed Nederland mee?
Kapitein-luitenant-ter-zee Theo Klootwijk is commandant van de De Ruyter. Het is voor hem logisch dat Nederland zijn schip en bemanning eropuit stuurt. “Het is een missie die ons past als Nederland”, aldus Klootwijk in Defensiekrant 24 (29 november 2019). “Vrijhandel en toegang tot internationale zeeën is iets wat wij als Nederland altijd belangrijk hebben gevonden.” “Het gaat om de internationale rechtsorde en we willen ook als betrouwbare bondgenoot gezien worden. Als het nodig is, dragen we bij.”
Wanneer mogen de militairen ingrijpen?
De militaire en diplomatieke inzet is bedoeld om te de-escaleren. De aanwezigheid van marineschepen moet afschrikken, dus het ligt niet voor de hand dat de militairen hoeven in te grijpen. Dat gebeurt alleen uit zelfverdediging of als een schip wordt aangevallen. De militairen mogen ook in actie komen als een schip wordt geënterd door niet-statelijke actoren. Als een staat het schip entert, wordt eerst naar een diplomatieke oplossing gezocht.
