Defensie houdt zich in beginsel aan de gestelde RIVM-maatregelen. Zo werkt een groot deel van het personeel thuis of in aangepaste omstandigheden op de werkplek. Defensie heeft daartoe de mogelijkheden verruimd om met technische middelen vanaf het thuisadres effectief te werken. Hierbij blijft onverminderd aandacht voor de beveiligingsaspecten die hiermee gepaard gaan.
De werving- en selectieactiviteiten hebben in de afgelopen periode slechts beperkt doorgang gevonden. Uitzondering hierop vormen de keuringen voor medisch personeel die wel zijn gehouden. In aanvulling hierop zullen de keuringen worden hervat van functies die gerelateerd zijn aan essentiële taken.
Defensie bereidt zich momenteel voor op de “1,5 meter-bedrijfsvoering” conform de rijksbrede aanpak met maatregelen op het gebied van afstand houden, hygiëne en bescherming. Integraal wordt bekeken op welke wijze, stapsgewijs, processen weer opgepakt kunnen worden of op een andere manier kunnen worden ingericht.
Expeditionair optreden
EU-missies
De militaire inzet in EU-kader wordt gecoördineerd vanuit Brussel, waar de EU- Militaire Staf verantwoordelijk is voor de COVID-19-maatregelen binnen de EU- operaties en de Military Planning and Conduct Capability voor de EU trainingsmissies. Voor de EU-trainingsmissies geldt dat de werkzaamheden tijdelijk zijn afgeschaald en niet-essentiële staf wordt gerepatrieerd. Enkele adviseringstaken worden momenteel nog wel uitgevoerd, specifiek gericht op COVID-19. Zo worden de strijdkrachten van de landen waarin de EU Training Missions (EUTM) actief zijn geadviseerd over ondersteuning van de civiele autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de bestrijding van het virus. Op 30 april zijn de Nederlandse stafofficieren uit EUTM Mali teruggekeerd naar Nederland.
Bij de drie operaties van de EU (EUFOR Althea in Bosnië en Herzegovina, Operatie Atalanta rond de Hoorn van Afrika en Operatie Irini in de Middellandse Zee) zijn verschillende maatregelen ingesteld teneinde fysiek contact te vermijden. Zo is de personele bezetting in de operationele hoofdkwartieren opgesplitst om zo de kans op besmetting te verkleinen. Bij alle drie de operaties is een quarantaineperiode verplicht gesteld. EUFOR Althea is operationeel: er wordt gepatrouilleerd, maar train- en adviestaken worden zeer beperkt en enkel op afstand uitgevoerd. Het effect op missies die nog niet (volledig) operationeel zijn, waaronder Operatie Irini, is gering. COVID-19-maatregelen ingesteld door deelnemende landen en gastlanden hebben wel een vertragend effect op de ontplooiing van de missies.
Operation Inherent Resolve, Irak
Op 16 maart jl. heeft de missieleiding van de Operation Inherent Resolve de opdracht gegeven om in de tussentijd het personeel dat niet essentieel is voor de voortzetting van de missie tijdelijk terug te trekken. Zoals op 24 maart jl. is gemeld zijn de trainingsactiviteiten van de anti-ISIS- coalitie in de omgeving van Erbil en in Bagdad tijdelijk stilgelegd. Het is thans de verwachting dat deze na 5 juli worden voortgezet. De Nederlandse aanwezigheid bestaat op dit moment nog uit ongeveer 15 personen. Onder dit essentieel personeel valt bijvoorbeeld de medische zorg en force protection. Het gaat om personeel dat van essentieel belang is om een basis in bedrijf te houden.
EMASOH
De deelnemende eenheden noch het Fleet Headquarters (FHQ) zijn door het virus getroffen. Wel zijn voorzorgsmaatregelen getroffen. Zo bivakkeert de gehele staf van het FHQ op de Franse militaire basis in Abu Dabi en niet meer in hotels buiten de basis. Tevens zijn er aanpassingen voor wat betreft verplaatsingen: in verband met COVID-19 is het via civiele kanalen niet meer mogelijk het land binnen te komen. Frankrijk heeft echter een luchtbrug waarmee personeel, na akkoord van de Verenigde Arabische Emiraten, kan worden ingevlogen. Nederland kan hier ook gebruik van maken. Zr. Ms. De Ruyter heeft maatregelen genomen om het COVID-19-virus buiten het schip te houden, bijvoorbeeld door de bezoeken aan buitenlandse havens te vervangen door slechts korte logistieke stops in Abu Dabi. Voor EMASOH levert COVID-19 derhalve geen onoverkomelijke problemen op.
Enhanced Forward Presence, Litouwen
Zoals eerder is gemeld, is bij enkele Nederlandse militairen die deelnemen aan enhanced Forward Presence, de vooruitgeschoven NAVO-aanwezigheid in Litouwen, besmetting met COVID-19 vastgesteld. Alle besmette militairen zijn gerepatrieerd naar Nederland, waar passende maatregelen zijn getroffen. Vooralsnog blijft de gehele kazerne waar de multinationale battlegroup gelegerd is quarantainegebied. Hoewel dit zorgt voor enige verplaatsingsbeperkingen, is de multinationale battlegroup tot dusver in staat haar doelstellingen te realiseren en is de volledige battlegroup COVID-19-vrij. Vooralsnog houdt Defensie de geplande rotaties van de vooruitgeschoven NAVO-post aan. Nederlands personeel dat inroteert, brengt vooraf twee weken in quarantaine door.
Bron: brief gevolgen COVID-19 uitbraak voor defensie, 2e kamer. 15/5.
